Jaskinia jako symbol senny może być kojarzona na przykład z bezpieczną przestrzenią i wówczas oznaczać dla nas schronienie przed jakimiś problemami. Jeśli jednak śni nam się, że błądzimy w jaskini, może to oznaczać, że jesteśmy zmęczeni otaczającą nas rzeczywistością, jednak nie jest to zmęczenie fizyczne, a bardziej psychiczne, czy też – emocjonalne. Nasza podświadomość daje nam poprzez ten symbol znak, że powinniśmy dać sobie na wstrzymanie i albo przestać nadmiernie przejmować się naszymi kłopotami, albo też fizycznie się od nich odciąć, na przykład chroniąc się w jakimś konkretnym miejscu. Sen ten bowiem daje nam do zrozumienia, że właśnie tego pragniemy – ucieczki, która da nam poczucie bezpieczeństwa.
Jaskinia może też być alegorią naszej jaźni.
I tak na przykład, jeśli poruszamy się w jaskini po omacku, jest to symbol naszej nieświadomości i tych stron naszej osobowości, których do końca nie zgłębiliśmy.
Jeśli czujemy, że w ciemności czai się coś złego, jest to znak, że obawiamy się jakichś mrocznych stron swej osobowości – swych złych emocji, uczuć czy skłonności.
Gdy śni nam się, że w jaskini znajdujemy coś niezwykłego, na przykład jakiś skarb, oznacza to, że właśnie odkrywamy coś ważnego, co może całkowicie odmienić nasze życie na lepsze.
Freud wszystkie mroczne miejsca, do których wchodzi człowiek lub z nich wychodzi, a więc można do tego przyporządkować także i jaskinię, uważał za alegorię kobiecych narządów rodnych.
Jung jaskinię uważał za mroczne, niedostępne części ludzkiego umysłu. Uważał też, że jeśli osoba śniąca odpowiednio zinterpretuje sen, w którym pojawia się ten motyw, będzie w stanie dowiedzieć się wielu rzeczy na swój temat, o jakich wcześniej nie miała pojęcia i znacząco polepszy to jakość jej życia.